Prens Adaları içinde Büyükada ve Heybeliada’dan sonra üçüncü büyük adadır. Yüzölçümü 1,5 kilometre kare, çevresi 17 kilometredir. Bayraktepe veya Hristos tepesi olarak anılan en yüksek noktası 176 metredir. Burgazada adını, antik çağda adada bulunan kuleden (Pyrgos) tan almıştır.
Burgazada denince akla ilk gelen isim Yazar Sait Faik Abasıyanık’ tır. Çayır Sokak No. 15’te annesi ile beraber yaşamış olduğu köşk, bugün ziyarete açık bir müzedir. Halide Edip Adıvar, Halit Refiğ, Erdem Sökmen, Rengin Sökmen, Cem Mansur, Lale Mansur Burgazada da ikamet etmiş ve etmekte olan ünlülerdir.
Burgazada diğer adalar gibi çam ormanı ile kaplıdır. Orman 6 Ekim 2003 günü, 8 saat süren büyük bir yangın geçirmiş, kızılçam ormanının neredeyse tamamı (450 dönüm) ve 11 ev yanmıştır. Yanan ormanlık alan, yapılan çalışmalar sonucunda tekrar ağaçlandırılmıştır.
Burgazada önemli bir sayfiye yeri olup, yaz tatilinde kalabalıklaşmaktadır. Burgazada’da yaz kış ikamet eden kişi sayısı 450’dir. Yaz aylarında yazlıkçılar ile nüfusu 5.000 kişiye çıkmaktadır. Hafta sonları günü birlik gelen ziyaretçi sayısı ortalama 3.000 kişidir.
Günübirlik gelenlerin önemli bir kısmı küçük koylarda denize girdikleri gibi bir kısmı da Bostancı’dan tarifeli sefer veya özel tekneleri ile restoranlara gelip güzel balık mezelerini tattıktan sonra geri dönmektedir. İndos bölgesinde 6 Numara adı verilen sahilde, Ayanikola bölgesi, Mimi Koyu, Madam Martha Koyu ve Kalpazankaya’da denize girilebilir.
Adaların ilk sanatoryumu, Dr. Medeni Akman tarafından 1928-1940 yılları arasında Gezinti Caddesi üzerinde hizmet vermiştir. Türkiye’nin ilk özel hayvanat bahçesi Turgut Egemen tarafından 1982 yılında Burgazada’da açılmıştır. Hayvanat bahçesinde bir çift aslan, bir çift kurt, ayı, kartal, ceylan, yılan gibi hayvanlar bulunmaktaydı. Turgut Bey, yavru iken beslemeye başladığı aslanları, büyüdüklerinde kafeslerine girerek kendi elleri ile beslerdi. Turgut Beyin vefatından sonra buradaki hayvanlar İzmir Hayvanat Bahçesine gönderilerek Burgazada’daki hayvanat bahçesi kapatılmıştır. Turgut Egemen 1963 yılında kurulan ve Adaların ilk spor kulübü olan Adalar Su Sporları Kulübünün (ASSK) kurucuları arasında olup 17 yıl boyunca kulüp başkanlığı yapmıştır.
Burgazada’ya elektrik 1935 yılında gelmiştir. Ana karadan su bağlantısı, İSKİ yoluyla 22 Eylül 1996 yılında sağlanmaya başlamıştır. Eylül 2006 tarihinden itibaren tüm adalara doğalgaz verilmiştir.
İlk çağlarda ada bir balıkçı köyüydü. Adada bulunan iki mendirek, balıkçılara emniyetli bir liman sağladığı için, adanın adı PANORMOS (Güvenli Liman) olarak anılmaktaydı. M.Ö. 298 yılında, Büyük İskender’in generali Antigonos’un oğlu Demetros, babası adına bir kule inşa ettirerek adaya ANTİGONİ adını vermiştir. Adada bulunan kule sebebi ile adı Bizans zamanında PYRGOS (Kule) olarak anılmış, Osmanlı zamanında ise yine kule anlamına gelen BURGAZ adını almıştır.
Adalara düzensiz ilk vapur seferleri 1846 yılında başlamıştır. Düzenli ilk vapur seferleri ise Şirket-i Hayriye’nin kurulduğu yıl olan 1851 yılında başlatılmıştır. 1875 yılında adalara 3 adet yeni gemi alınarak sefer sayıları artırılmış, 1913 yılında alınan Burgazada isimli yeni gemi ile Kadıköy – Adalar seferi başlatılmıştır.
Burgazada’da ibadethane olarak iki adet kilise, bir adet sinagog, bir adet cem evi ve 1953 yılında inşa edilen bir adet cami bulunmaktadır.
Aziz Yani Kilisesi ve Ayazması
Hz. İsa’yı vaftiz eden Aziz Yahya’ya adanmıştır. Yortu tarihi 29 Ağustos’tur. 822 yılında Papaz Methodios, ikona karşıtı Bizans İmparatoru Theopilos, tarafından hapse atılmıştır. 829 yılında Theopilosun vefatından sonra İmparatoriçe Theodora, Methodios’u hapisten çıkararak Patrik ilan etmiş ve hapishanenin bulunduğu yere kilise yaptırmıştır. Kilise, 1894 büyük depreminin ardından 1896 yılında büyük onarımdan geçmiştir.
Hristos Manastırı
Kayıtlara göre bugün Bayraktepe adı alan tepede bir Yunan tapınağı bulunmaktaydı. 1158 yılında aynı yere Makedonya İmparatoru 1.Vasil’in emriyle Manastır inşa edilmiştir. 1603 yılında Manastır bugünkü haline dönüştürülmüştür. Manastır yanında küçük bir mezarlık bulunmaktadır.
Aya Yorgi Kilisesi ve Manastırı
1728 yılında inşa edilmiş, 1879 yılında tadilat yapılmıştır. Gönüllü Caddesi takip edilerek kiliseye ve manastıra ulaşılır.
Sait Faik Müzesi
18 Kasım 1906 yılında Adapazarı’nda dünyaya gelen Sait Faik Abasıyanık, annesi Makbule hanım ile Ağustos 1938 yılında Burgaz Çayırı Sokakta bulunan Spanudis köşkünü satın almış ve burada ikamet etmeye başlamışlardır.11 Mayıs 1954 yılında Sait Faik Abasıyanık vefat edene kadar burada oturmuştur. Sait Faik’in vasiyeti üzerine Darrüşafaka’ya bağışlanan ev, müzeye çevrilerek 22 Ağustos 1959 yılında açılışı yapılmıştır. 2009-2013 yılları arasında müze onarım görerek yeniden düzenlenmiştir.
Madam Martha Koyu
Adanın Kınalıada tarafına bakan halka açık plajıdır. Adını yaz kış adada yaşayıp, denize giren, renkli siması Madam Martha’dan almaktadır.
Mimi Koyu
Gezinti yolu üzerinde bulunan özel plajdır. Barbaros Mevkii, Çamakya, Kalpazankaya, Medeni Bey Burnu, Gezinti Caddesi, Cennet Yolu Burgazada’nın gezilecek diğer bölgelerdir.
