Adalar’ın ulaşım sorunlarını iki ayrı grup halinde incelemenin doğru olacağına inanıyoruz.

1. Anakaradan Adalar’a, Adalar’dan anakaraya ulaşım.
2. Ada içi ulaşım

Anakara ile Adalar arası ulaşım

1. Vapurlar, İstanbul deniz ulaşımının olduğu gibi anakara ile Adalar arası ulaşımın da simgesidir. Son 20 yılda anakara ile Adalar arası ulaşımda vapur seferleri giderek azaltılırken motor seferleri giderek artırılmıştır. Motorlar anakaradan adalara ulaşımda adeta ana araçlar olmuştur. Hâlbuki vapurlar motorlara oranla daha güvenli, daha rahat ve de nostaljiktir. Vapur seferlerinin giderek artırılmasında yarar görüyoruz.
2. Orta vadede daha küçük ve daha hızlı vapurların imalatına gidilmelidir. Bunu daha önce grup olarak Şehir Hatları Genel Müdürüne teklif etmiştik ve kendileri bunun mümkün olduğunu söylemişlerdi. Bunu ısrarla takip etmek gerekir.
3. Paşabahçe Vapuru restore edilirken grup olarak gidip Haliç Tersanesinde görmüş, Şehir Hatları Genel Müdüründen boğaz hattında çalıştırmayı planladıklarını öğrenmiş, hiç olmazsa sabah akşam Adalar seferi yapması konusunda ısrar etmiştik. Bu ısrarımız üzerine Paşabahçe Vapuru geçen yıl Adalar ile anakara arasında birer sefer yapmıştı. Paşabahçe Vapuru diğerlerine göre daha hızlı ve daha rahat. Bu yıl bu sefer sayısının 2’ye çıkarılması için ısrar edilebilir.
4. Günümüzde zaman insanlar için en önemli unsurlardan birisidir. Yaklaşık 30 yıl Adalar’da ulaşımı sağlamış olan deniz otobüsleri özelleştirilmiştir ve son 3 yıldan beri ekonomik olarak uygun görülmediği için Adalar seferleri kaldırılmıştır. İDO bazı hatlarda 65 yaş ücretsiz ulaşım uygulamasını kabul etmiyor. Adalar’da da kabul etmeyebilir. İBB ile de görüşülerek İDO ulaşımı hiç olmazsa sabah akşam başlatılabilir.
5. Anakaradan Adalar’a gelen hangi araç olursa olsun bu araçlarda Adalar’ı kısaca anlatan tanıtıcı filmlerin gösterilmesinde veya yazıların bulunmasında yarar vardır.
6. Bayramlarda anakaradan Adalar’a ücretsiz yolculuk önlenmelidir.
7. Her adanın kaldırabileceği misafir sayısı belirlenmeli, daha fazlası adalara kabul edilmemelidir; aksi takdirde tatil günleri hayat hem adalarda yaşayanlar için hem de adaya gelenler için çekilmez olmaktadır.
8. Adaya turist getiren motorlardan gelen yolcu başına bir ayakbastı parası alınmalıdır.

Ada içi ulaşım

1- Faytonlar kaldırıldığı zaman yerine konacak araçlar o günün koşullarında hemen hazırlanamadığı için bir boşluk oluşmuş, bu bazı sakıncalara yol açmıştır. Bu sakıncalar şunlardır:

a - Boşluk özel akülü araçlar tarafından doldurulmaya çalışılmış, her adada akülü araç sayısı çok artmış, adata akülü araç mafyası oluşmuştur.

b - Ada içi ulaşım için getirilen araçlar, bazı prosedürlerden dolayı hala plaka alamamıştır.

Bundan sonra yapılması gerekenler:

• Yeni getirilen araçlar mutlaka ada konseptine uygun olmalıdır.
• Adadaki durakların İstanbul’daki duraklardan farklı tasarlanarak ada dokusuna uyumlu olması sağlanmalıdır.
• Adalar’daki toplu taşıma araçlarının kornaları fayton kornalarına benzetilirse nostaljik olacaktır.
• Adalar’da toplu taşıma yapan araçlarda, yol boyunca önemli binalar hakkında kısa bilgilendirme yapılması yararlı olur düşüncesindeyiz; örneğin, ‘sağda kaymakamlık binasını görmektesiniz,’ gibi.
• Akülü araçların her ada için sayısı belirlenmeli, hepsine plaka verilmeli, hız tahdidi getirilmelidir. Sürücüsünün ehliyeti olmalı, 18 veya 16 yaşından küçük çocukların kullanmaları yasaklanmalıdır. Mutlaka Emniyet Müdürlüğü tarafından denetlenmelidir.
• Akülü araçların da belli bir formatta olmasına çalışılmalıdır. Büyüklükleri renkleri için bir format getirilebilir.
• Akülü araçlardan gürültülü olanların kullandırılmasına izin verilmemeli, belli bir desibel sınırı getirilmelidir.

2. Ada içi trafiğine etki eden bir başka unsur da Bisikletleri de iki gruba ayırabiliriz. a) Adalar’da yaşayanlar tarafından kullanılan bisikletler, b) Adalar’a dışarıdan gelenler tarafından kiralanan bisikletler.

Her iki gruptaki bisikletlerin de mutlaka plakası olmalı, plakasız bisiklet adada kullandırılmamalıdır. Her iki grup bisikletler de daha önce belirlenmiş çarşı, lokanta ve kafelerin bulunduğu merkezi yerlere girememeli, bunun mutlaka denetimi yapılmalı, girenlere ceza uygulanmalıdır.

Adalar’da bisiklet kiralayan dükkânlar asla şehir merkezinde olmamalıdır. Büyükada’da Maden civarında, müze yakınına bir yere konabilir. Kiralayanlar büyük tur yolunda bisiklet sürebilir. Böylece dışardan gelip bisiklet kiralayanların ada geneline dağılması sağlanarak iç bölgedeki trafik biraz rahatlatılmış olur. Bisiklet kiralama işini de tümüyle İETT üstlenebilir. Kiralanan yerlerde sürücülerin dikkat etmesi gereken noktaları gösteren bir yazı olmalıdır.

Bisiklet kullanıcılar için kask kullanımı da zorunlu hale getirilebilir.

Kiralanan bisiklet sayısı da her adaya göre sınırlandırılmalıdır.

3. İskelede gelen yolculara plajları pazarlayan şahısların giyimleri düzenlenmeli, birbirlerine hitap şekilleri konusunda uyarılmalı, bağırarak gürültü yapmaları ve kendi arlarındaki müşteri kapma kavgaları önlenmelidir.
4. Vapur ve motor iskelelerine mümkün olan en yakın mesafede bisiklet ve akülü araç park yerleri yapılmasında yarar görüyoruz. 

Adalar Çalışma Grubu olarak bu sorunların çözümünde her zaman resmi kurumların yanında yer almaya, aynı amacı güden diğer sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu özellikle belirtmek isteriz.

18.04.2024

Adalar Çalışma Grubu adına

Başkan

Prof. Dr. Hasan Serdaroğlu